Mì tinh rừng-Chữa hoàng đản
Mì tinh rừng
Mì tinh rừng: Curcuma elata Roxb.; Ảnh sites.google.com and robsplants.com
Tên khoa học:
Curcuma elata Roxb.; Họ Gừng (Zingiberaceae)
Đặc điểm thực vật:
Cao hơn 1 m, củ vàng tái phía trong vàng đậm hơn. Lá hình phiến bầu dục có thể to đến 100cm x 30cm. Phát hoa ở đất, xuất hiện trước lá, cao 20cm, lá hoa xanh, bầu dục rộng, các lá hoa trên có màu tim tím, cánh hoa màu trắng hay hồng , cánh môi màu vàng.
Phân bố:
Lâm Đồng. Cây mọc tự nhiên dưới tán rừng thưa, ẩm.
Mùa hoa quả:
IV.
Bộ phận dùng:
Thân rễ.
Thành phần hoá học:
Thành phần chính của tinh dầu thân rễ Curcuma aff. elata Roxb. là curzerenone (19,5%), germacrone (6,2%) và a-humulene (7,7%).
Thành phần chính ở tinh dầu hoa Curcuma elata Roxb. là camphor (20,7%) và germacrone (15,2%).
Curcuma elata Roxb. tại huyện Yên Bình (Yên Bái). Hàm lượng tinh dầu trong rễ, thân rễ to, thân rễ con, thân, lá tính theo mẫu tươi lần lượt là 0,25%; 0,34%; 0,26%; 0,02%;0,19% và tính theo mẫu khô tuyệt đối là 2,08%;4,49%;5,12%;0,36%;1,15%. Tinh dầu thân rễ màu vàng xám nhạt, mùi thơm dễ chịu vị cay tê, nhẹ hơn nước. Bằng kỹ thuật sắc ký khí và sắc ký khí-khối phổ ký liên hợp đã tách và xác định được gần 40 chất trong tinh dầu rễ, thân rễ con và thân rễ to. Các thành phần chính là ar-curcumen, bêta bisabolen và curzenenon với tỷ lệ tương ứng là: 22,3%;14.7%;20.6%;26,7%;16,9%;13,9% và 25,4%;15,9%;12,0. Trong tinh dầu thân và lá xác định được trên 40 chất, trong đó có các thành phần chính tương ứng là: anpha-pinen, 1,8-cineol.
Công dụng:
Đau bụng khi có kinh, sốt cao hoảng loạn, hoàng đản (Rễ củ).
Tham khảo:
- Từ điển cây thuốc Việt Nam (Võ Văn Chi), Nhà xuất bản Y học, 1997
- theplanlist.org
- efloras.org
- SESAVANH MENVILAY (2019), Nghiên cứu chiết tách và xác định thành phần hóa học trong thân rễ của ba loại nghệ : nghệ vàng (Curcuma longa Linn.), nghệ đen (Curcuma aeruginosa Roxb.) và nghệ trắng (Curcuma mangga Valeton & Zijp.) thu hái tại tỉnh Champasack, Lào; Luận án tiến sỹ hoá học.
- Nguyễn Xuân Trường, Phạm Thanh Kỳ, Nguyễn Xuân Dũng (1998); Kết quả nghiên cứu tinh dầu rễ, thân rễ, thân và lá loài Curcuma elata Roxb. Zingiberaceae ở Yên Bái; Tên tạp chí Dược học; Số 11, Tập 271, Trang12-14
Bài viết Cây thuốc - Vị thuốc khác
- BÈO TẤM-giải cảm sốt, chữa bí tiểu, đái buốt, đái dắt
- BÈO ONG- lợi tiểu, tiêu độc
- BÈO HOA DÂU-chữa sốt, chữa ho
- BÈO LỤC BÌNH-chữa viêm tinh hoàn, viêm khớp ngón tay
- BÈO CÁI-Chữa mẩn ngứa, tiêu độc mụn nhọt
- BÊN BAI-chữa huyết áp cao
- BẦU NÂU-chữa táo bón, lỵ, trị lao và bệnh về gan
- BẦU ĐẤT DẠI-dùng cho phụ nữ sinh nở để điều hoà huyết
- BẦU ĐẤT HOA VÀNG-chữa viêm phế quản
- BẦU ĐẤT-Chữa phụ nữ viêm bàng quang, khí hư, bạch đới
- BẦU-Chữa đái tháo đường
- BA SOI-cho phụ nữ sau sinh
- BÁT GIÁC LIÊN-Chữa mụn nhọt lở ngứa, tràng nhạc, sưng yết hầu, đòn ngã
- BÃ THUỐC-Chữa nhọt mủ, áp xe sưng tấy
- BẮT RUỒI-Chữa ho gà
- XẠ ĐEN-Hỗ trợ điều trị ung thư bằng hóa chất, tia xạ
- RAU ĐẮNG ĐẤT-dùng hạ sốt, chữa bệnh về gan, vàng da
- CỎ SEO GÀ-Chữa kiết lỵ mạn tính, lỵ trực tràng
- BÁ BỆNH-cải thiện sinh lý nam
- LƯỢC VÀNG-Hỗ trợ điều trị bệnh gan